Διαβούλευση – ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗ

Εγχειρήματα συμμετοχικότητας (4)

ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ

Αυτό είναι το τέταρτο άρθρο-τεκμηρίωση της σειράς του Παρατηρητητηρίου για την Πόλη για την διαβούλευση. Το πρώτο μπορείτε να το βρείτε εδώ, το δεύτερο εδώ, και το τρίτο εδώ.

Τα τελευταία χρόνια αρκετοί δήμοι της χώρας εμπλέκονται όλο και περισσότερο σε ad hoc διαδικασίες διαβούλευσης, με έμφαση στην ενημέρωση και την επικοινωνία. Έχουν καταγραφεί επίσης μια σειρά από πιλοτικά εγχειρήματα συμμετοχικότητας. Τα εγχειρήματα αυτά εντάσσονται κατά περίπτωση σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους (λ.χ. ΕΣΠΑ), το Πράσινο Ταμείο, ή άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Συχνά πραγματοποιούνται σε συνεργασία με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό ή μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας. Ενδεικτικά πιλοτικά εγχειρήματα συμμετοχικότητας αφορούν:

Διαβούλευση και εργαλεία χωρικού σχεδιασμού (3)

ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ

Αυτό είναι το τρίτο σύντομο άρθρο τεκμηρίωσης για την θεσμοθετημένη διαβούλευση στον χωρικό σχεδιασμό στην Ελλάδα. Το πρώτο μέρος μπορείτε να το βρείτε εδώ και το δεύτερο εδώ.

Ένα σημείο ιδιαίτερης σημασίας αποτελεί η διαφοροποίηση στους όρους της διαβούλευσης μεταξύ του καθολικού/ολοκληρωμένου και του ειδικού σχεδιασμού.

Διαβούλευση στον καθολικό/ολοκληρωμένο σχεδιασμό

Από τη μια, ο καθολικός/ολοκληρωμένος σχεδιασμός σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δευτέρου βαθμού εμπεριέχει διαδικασίες ενημέρωσης του κοινού και διαβούλευσης με εμπλεκόμενα μέρη και φορείς της κοινωνίας των πολιτών. Στον σχεδιασμό αυτού του τύπου μπορεί να υπαχθεί ο τοπικός πολεοδομικός σχεδιασμός-ΤΠΣ και ο περιφερειακός χωροταξικός σχεδιασμός-ΠΧΠ.

Περιλαμβάνει, τόσο στο στάδιο της ανάλυσης όσο και της πρότασης, ανοιχτές προς το κοινό συνεδριάσεις δημοτικών ή περιφερειακών συμβουλίων, παρεμβάσεις εκ μέρους ατόμων, συλλογικοτήτων, φορέων, κομματικών παρατάξεων και διαδικασίες υποβολής θέσεων προς αξιολόγηση στην κατεύθυνση ενσωμάτωσης των αποτελεσμάτων της διαβούλευσης και την οριστικοποίηση της πρότασης.
Επιπλέον διαδικασίες διαβούλευσης προβλέπονται κατά τη δημοσιοποίηση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), στο τελικό στάδιο προ της θεσμοθέτησής τους.
Αν και δεν προϋποθέτει διαδικασίες συμμετοχικότητας, οι διαδικασίες διαβούλευσης που προβλέπει αποτελούν αποτελούν προϋποθέσεις οιονεί συνδιαμορφώσεων του σχεδιασμού.

Διαβούλευση και περιβαλλοντική εκτίμηση (2)

ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ

Αυτό είναι το δεύτερο σύντομο άρθρο τεκμηρίωσης για την θεσμοθετημένη διαβούλευση στον χωρικό σχεδιασμό στην Ελλάδα. Το πρώτο μέρος μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Η στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση ως εργαλείο-κλειδί για τη δημόσια διαβούλευση

Βάση για το σύνολο της νομοθεσίας της ΕΕ για την πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφορία και τη συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι η περίφημη Σύμβαση Aarhus, της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη, την οποία η ΕΕ υπέγραψε το 1998 . Σύμφωνα με τη σύμβαση του Aarhus σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, απαιτείται αποτελεσματική συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων προκειμένου οι πολίτες και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να έχουν τη δυνατότητα να εκφράζουν, και ο φορέας λήψης των αποφάσεων να λαμβάνει υπόψη, απόψεις και ανησυχίες σχετικές με τις εν λόγω αποφάσεις, ενισχύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη λογοδοσία και τη διαφάνεια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και συμβάλλοντας στην ευαισθητοποίηση του κοινού για περιβαλλοντικά θέματα και στην υποστήριξη εκ μέρους του κοινού των αποφάσεων που λαμβάνονται. Παράλληλα, οι ενδιαφερόμενοι πολίτες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη προκειμένου να προστατεύεται το δικαίωμα διαβίωσης σε περιβάλλον που εξασφαλίζει επαρκή προσωπική υγεία και ευημερία.

Η διαβούλευση ως παράμετρος του συστήματος χωρικού σχεδιασμού (1)

ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ

Αυτό είναι το πρώτο μέρος μιας σειράς άρθρων στα οποία η ομάδα του το Παρατηρητηρίου για την Πόλη εξηγεί την λειτουργία της συμμετοχικότητας και της διαβούλευσης στον σχεδιασμό.

Πρώτα βήματα της δημόσιας συμμετοχής στο σχεδιασμό

Η έννοια της δημόσιας συμμετοχής στις διαδικασίες του πολεοδομικού σχεδιασμού εισήχθη στο πλαίσιο προοδευτικών μεταρρυθμίσεων/τομών της μεταπολιτευτικής περιόδου τη δεκαετία του 1980. Αναφέρονται ενδεικτικά ο ν.1337/1983 (Α΄ 33) «Επέκταση των πολεοδομικών σχεδίων, οικιστική ανάπτυξη και σχετικές ρυθμίσεις», η Επιχείρηση Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (ΕΠΑ) και το παραδειγματικό εγχείρημα ανάπλασης του προσφυγικού συνοικισμού στη Θήβα μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες.

ΠΥΡΚΑΛ και κέντρο Αθήνας: Είναι ανεκτή η διαβούλευση;

ΑΠΟΨΕΙΣ

του Λουκά Τριάντη [1]

Συγκλίσεις και αιτήματα για διάλογο από επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς

Σε συνέχεια της εξαγγελίας της ελληνικής κυβέρνησης για τη δημιουργία «κυβερνητικού πάρκου» στις εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ στο Δήμο Δάφνης-Υμηττού και τη σαρωτική εκκένωση υπουργείων από το κέντρο της Αθήνας τον περασμένο Απρίλιο, πρόσφατη προσθήκη-τροπολογία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) με τίτλο «Λειτουργία χώρων διοίκησης και ελεύθερου χώρου-αστικού πρασίνου στο χώρο της ΠΥΡΚΑΛ» ψηφίστηκε μαζί με το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΥΠΑΝ) για τις «στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος». Η τροπολογία προσδιόριζε επιτρεπόμενες γενικές και ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης, όρους και περιορισμούς δόμησης και το ποσοστό κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων. Ενάντια σε ευρωπαϊκές κατευθύνσεις, πολεοδομικά κεκτημένα και τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), η νομοθετική ρύθμιση δεν αναφερόταν σε κάποιο υφιστάμενο σχεδιασμό ή εκφρασμένη χωρική στρατηγική, δεν στηριζόταν σε κάποια μελέτη ή στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση που να αξιολογεί επιπτώσεις και εναλλακτικές, δεν είχε περάσει κανένα στάδιο διαβούλευσης ή «ωρίμανσης».

Λόφος του Στρέφη, η “πιπίλα της διαβούλευσης” και οι παρεμβάσεις στην πόλη

αποψεισ στον τυπο

του Άρη Καλαντίδη

Πολύ θυμωμένο τον άκουσα τον Κώστα Μπακογιάννη στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου τη Δευτέρα 1η Φεβρουαρίου 2021, όταν απαίτησε «να σταματήσουμε με την πιπίλα της διαβούλευσης». Ο διαξιφισμός ήταν για τα σχέδια παρεμβάσεων στο Λόφο Στρέφη, όπου η αντιπολίτευση τον κατηγορούσε για έλλειψη διαβούλευσης.

Ο Δήμαρχος, αν και κατά τη γνώμη μου είχε δίκιο όταν έλεγε πως δεν πρόκειται για «ιδιωτικοποίηση του δημόσιου χώρου», πήγε ένα βήμα παραπάνω, κατηγορώντας όλους όσοι βλέπουμε προβλήματα στο εγχείρημα πως υποστηρίζουμε την ανομία.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στο 2020mag.